1. Siêu âm là gì?

Siêu âm là phương pháp sử dụng sóng siêu âm qua một thiết bị đầu dò đặc biệt, để quan sát hình ảnh (dạng đen trắng) của cơ quan nội tạng trong cơ thể.

Siêu âm là một trong những phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến để đánh giá tình trạng gan, tử cung hay các cơ quan nội tạng khác. Phương pháp này cho độ chính xác và độ tin cậy cao, có thể áp dụng với mọi đối tượng mà không lo sợ ảnh hưởng tới sức khỏe như các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác.

2. Siêu âm gan phát hiện bệnh nào?

Đặc biệt với gan, siêu âm là kỹ thuật rất thường dùng để đánh giá tổn thương, tình trạng hay bệnh lý gan, có thể tiến hành riêng biệt hoặc chung với siêu âm tổng quát. Bệnh nhân có triệu chứng lâm sàng của các bệnh về gan, tổn thương gan thường được chỉ định siêu âm gan để chẩn đoán chính xác hơn. Qua hình ảnh siêu âm thu được, bác sỹ có thể chẩn đoán các loại bệnh gan, khối u bất thường, ung thư.

Siêu âm gan giúp phát hiện các bệnh lý sau:

2.1. Ung thư gan

Ung thư gan biểu mô tế bào hay biểu bì tế bào đều được phát hiện, với hình ảnh siêu âm gan to, các góc cạnh bề mặt gồ ghề,…

Đặc biệt, hình ảnh siêu âm của khối u thể hiện rõ ràng, là khối rắn hoặc không đều, xung quanh có bờ không đều, kích thước tùy theo giai đoạn bệnh. Ung thư giai đoạn đầu khi khối u thường đường kính nhỏ hơn 3cm, còn giai đoạn cuối hơn 10 cm.

Ngoài ra, siêu âm cũng phát hiện ung thư gan phát triển trên gan thường hay xuất hiện trên xơ gan để đưa ra hướng điều trị hợp lý.

Nếu u gan hoại tử thì hình ảnh siêu âm cho khối đặc rỗng giữa, bờ không đều, không đều.

2.2. Xơ gan

Với bệnh xơ gan, siêu âm gan sẽ cho hình ảnh thể hiện rõ nét kết cấu của gan và tình trạng xơ hóa hay các bất thường khác…

2.3. Viêm gan cấp

VIêm gan cấp sẽ thấy hình ảnh là các tổn thương gan, kích thước gan lớn nhưng hình nhu mô gan chưa biến đổi rõ ràng. Dựa trên các triệu chứng lâm sàng khác mà chẩn đoán viêm gan ở mức độ nào, biến chứng ra sao.

2.4. Bệnh gan nhiễm mỡ

Nếu bị gan nhiễm mỡ, khi siêu âm sẽ cho hình ảnh một phần hay toàn bộ mô gan, giúp bác sỹ đánh giá tình trạng gan nhiễm mỡ của bạn.

Ngoài ra, siêu âm gan cũng giúp phát hiện các bệnh lý khác như: Nang gan, sán lá gan, u máu trong gan, áp xe gan…

Siêu âm gan sẽ có thể được chỉ định kết hợp với các xét nghiệm khác để đánh giá chính xác tình trạng xơ gan cũng như bệnh lý liên quan.

3. Siêu âm xơ gan chỉ định khi nào?

Xơ gan hình thành khi những tổn thương trên gan kéo dài, khiến gan tự phản ứng miễn dịch, hình thành các nốt xơ hóa. Tế bào gan xơ hóa sẽ dần xâm lấn, chiếm chỗ các tế bào lành khác, khiến gan dần mất chức năng.

Siêu âm xơ gan được chỉ định khi bác sỹ phát hiện những triệu chứng lâm sàng hay xét nghiệm khác chỉ ra có vấn đề ở gan, nghi mắc xơ gan.

Các biểu hiện, triệu chứng xơ gan ở mỗi giai đoạn bệnh là khác nhau, nhưng thường thấy là:

• Vàng da, vàng mắt, vàng móng tay.
• Cơ thể mệt mỏi, sụt cân nhanh chóng.
• Chán ăn, biếng ăn.
• Buồn nôn, nôn mửa.
• Dễ xuất hiện bầm tím trên da và chảy máu.
• Cổ trướng (phình bụng do dịch cơ thể).

Thông thường khi đó, siêu âm xơ gan sẽ được chỉ định cùng các xét nghiệm khác để chẩn đoán chính xác hơn tình trạng bệnh như:

• Kiểm tra thể chất tìm dấu hiệu xơ gan.
• Xét nghiệm máu phát hiện dấu hiệu tổn thương gan, virus gây bệnh viêm gan, kiểm tra số lượng tế bào hồng cầu và bạch cầu.
• Xét nghiệm chức năng gan: Đo lượng men gan và protein đặc trưng do gan tạo ra như AST, ALT, Albumin, Bilirubin, Creatinin, xét nghiệm đông máu.
• Chẩn đoán xơ gan bằng hình ảnh: Chụp cắt lớp CT, Chụp cộng hưởng từ MRI, Nội soi, siêu âm, đo độ đàn hồi mô gan.
• Sinh thiết gan: đây là phương pháp phân tích chẩn đoán xơ gan và tìm nguyên nhân chính xác, cho độ tin cậy cao.

4. Cần chuẩn bị gì khi thực hiện siêu âm xơ gan?

Siêu âm xơ gan là phương pháp chẩn đoán hình ảnh đơn giản, các trường hợp thực hiện hầu như không cần chuẩn bị gì đặc biệt trước khi siêu âm.

Bệnh nhân được yêu cầu để bụng trống trong 8 – 12 giờ để đảm bảo không có ảnh hưởng gì từ hệ tiêu hóa đến kết quả siêu âm. Ngoài ra cũng hạn chế chất kích thích, thức uống có cồn, hút thuốc lá… trước khi siêu âm.

Bác sỹ sẽ bôi dịch đặc biệt lên vùng bụng vị trí gan, sau đó dùng đầu dò để quan sát toàn bộ gan qua hình ảnh hiển thị siêu âm.

Dựa vào hình ảnh siêu âm mà bác sỹ đưa ra kết luận về tình trạng gan của bạn, kích thước ra sao, có khối u bất thường không, Nhu mô gan đồng đều không, có các nốt nhỏ hay không?...

Thông thường, hình ảnh siêu âm xơ gan sẽ bộc lộ các đặc điểm sau:

• Có nốt bề mặt, dịch ổ bụng và nhu mô thô.
• Phì đại phân thùy ngoài, thùy đuôi và teo thùy phải.
• Có nhiều nốt nhỏ bề mặt.
• Bất thường bờ gan: lồi lõm, có nhiều nốt lớn…

Siêu âm xơ gan là phương pháp chẩn đoán hình ảnh đơn giản, hầu hết các phòng khám, trung tâm y tế cho đến bệnh viện lớn nhỏ đều có thể thực hiện được. Tuy nhiên, bạn nên siêu âm xơ gan tại địa chỉ uy tín, có các bác sỹ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm để có phân tích đánh giá đúng hình ảnh, tình trạng bệnh và đưa ra phương pháp điều trị nếu cần.

Nguồn tham khảo: medlatec.vn