Siêu âm gan, tầm soát bệnh lý hiệu quả

Gan là một tạng lớn trong cơ thể, giải phẫu phức tạp, nhiều chức năng sinh lý. Bệnh lý gan rất đa dạng, trong đó có nhiều bệnh không triệu chứng cũng như khó phát hiện khi thăm khám trên lâm sàng. Siêu âm là một phương pháp thuận tiện, phổ biến đem lại những hiệu quả trong việc phát hiện và tầm soát bệnh lý của gan.

1. Siêu âm gan là gì ?

Siêu âm gan là phương pháp chẩn đoán hình ảnh sử dụng sóng âm có thể phân định được các thùy, phân thùy và hạ phân thùy của gan, dựa trên mối liên quan với động mạch chủ và tĩnh mạch chủ dưới, tĩnh mạch cửa và tĩnh mạch trên gan. Siêu âm có thể phát hiện nhiều loại thương tổn gan.

2. Siêu âm gan có thể phát hiện những bệnh lý gì?

  • Bệnh gan nhiễm mỡ

Bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ không có triệu chứng lâm sàng. Do vậy, bác sĩ chỉ chẩn đoán được bệnh khi siêu âm gan. Hình ảnh siêu âm cho thấy nhu mô gan tăng âm hơn so với gan bình thường.

Bên cạnh đó, hình thái gan có thể xuất hiện những nốt tăng âm rải rác hoặc tập trung thành từng đám tùy vào tình trạng nhiễm mỡ gan ở từng bệnh nhân.

  • U gan, ung thư gan

Có rất nhiều loại u gan bao gồm u lành tính và u ác tính. Ung thư gan bệnh lý nguy hiểm nhất trong những bệnh lý về gan, quá trình điều trị kéo dài, khó khăn và tiên lượng sống ngắn. Khi siêu âm phát hiện thấy một hoặc nhiều khối tăng âm, giảm âm hoặc đồng âm, kích. Kích thước và nhu mô gan thay đổi theo giai đoạn bệnh

Kích thước của khối u có thể thay đổi theo thời gian,tính chất hồi âm một số loại u gan có thể giống nhau .Vì vậy, siêu âm gan chỉ là phương pháp chẩn đoán mang tính chất sơ bộ. Để biết rõ bản chất khối u gan là lành tính hay ác tính phải phối hợp với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác như cộng hưởng từ, cắt lớp vi tính có tiêm thuốc cản quang và sinh thiết làm giải phẫu bệnh khối u,…

  • Bệnh viêm gan cấp tính, mạn tính

Bệnh liên quan tới các loại virus viêm gan gây ra, hệ miễn dịch của cơ thể tấn công lại virus . Khi siêu âm gan có thể thấy các tổn thương ở gan, kích thước gan thay đổi, nhu mô gan chưa có dấu hiệu thay đổi rõ rệt

  • Bệnh xơ gan

Xơ gan là giai đoạn muộn của quá trình xơ hoá ở gan do nhiều tác nhân gây ra như viêm gan virus, nghiện rượu.

Dựa vào kích thước và nhu mô gan, bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh nhân mắc xơ gan. Khi siêu âm hình ảnh nhu mô gan thô, bờ gan không đều ; kích thước lách to, các biến đổi mạch máu,…

3. Khi nào nên siêu âm gan

Theo thống kê nghiên cứu, nhiều bệnh lý về gan giai đoạn sớm không có biểu hiện trên lâm sàng, được phát hiện tình cờ khi đi kiểm tra sức khoẻ, vì vậy siêu âm gan định kì là phương pháp tốt nhất để phát hiện những bệnh lý giai đoạn sớm, bệnh lý không gây triệu chứng trên lâm sàng.

Siêu âm gan được thực hiện khi bệnh nhân muốn kiểm tra sức khỏe định kỳ, tầm soát ung thư sớm hoặc có thể được bác sĩ chỉ định khi thấy bệnh nhân có những triệu chứng lâm sàng sau:

  • Vàng da, vàng mắt: Khi gan bị tổn thương, lượng bilirubin trong mật gan sẽ tăng lên khiến mắt và da của người bệnh bị vàng.

  • Xuất hiện các vết bầm tím dưới da, dấu sao mạch trên da: Đây là một trong những triệu chứng của bệnh gan. Khi người bệnh phát hiện thấy những tiểu mạch máu xuất hiện trên da như dạng màn nhện cần đến ngay bệnh viện để được thăm khám kịp thời.

  • Sưng, đau hoặc chướng bụng: Đây là hậu quả của việc tích tụ chất lỏng.

  • Nước tiểu có màu sẫm: Lượng Bilirubin trong mật gan tăng lên sau đó được thải ra ngoài qua đường nước tiểu. Đây là nguyên nhân khiến nước tiểu có màu sẫm.

Ngoài những triệu chứng nêu trên, do gan bị tổn thương, chức năng gan suy giảm, người mắc bệnh lý về gan còn có những triệu chứng như: Ngứa, nổi mề đay, mụn nhọt, mệt mỏi kéo dài, chán ăn, ăn không ngon miệng, phân có màu nhạt, …

4. Những lưu ý khi đi siêu âm gan

Nên làm gì trước khi siêu âm gan

Trước khi tiến hành siêu âm gan một tuần, người bệnh nên hạn chế ăn các loại đồ ăn khó tiêu, nhiều dầu mỡ và nên ăn các thức ăn dễ tiêu hóa, thanh đạm để không tạo áp lực cho gan. Thời gian siêu âm tốt nhất là vào buổi sáng, người bệnh để bụng trống rống để cho kết quả siêu âm chính xác.

Không nên làm gì trước khi siêu âm gan

Theo bác sĩ, sau khi ăn, túi mật co nhỏ, hạn chế đánh giá túi mật, ít ảnh hưởng đến gan. Tuy nhiên vẫn khuyến cáo siêu âm lúc đói để đánh giá luôn túi mật.

Tham khảo: https://medlatec.vn