Phân biệt bệnh đậu mùa khỉ và bệnh thủy đậu

Sự bùng phát của bệnh đậu khỉ đã gây nhiều hoang mang cho giới chức y tế trên thế giới. Mặc dù không phải là bệnh giống như thủy đậu nhưng một số triệu chứng của hai bệnh này rất giống nhau.

Ở cả hai bệnh, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như bị cảm, sốt, phát ban, đau nhức cơ thể và mệt mỏi. Các chuyên gia cho rằng, các triệu chứng của hai bệnh có thể giống nhau nhất là trong những ngày đầu, nên rất dễ nhầm lẫn. Do vậy, điều cần thiết là phải biết được sự khác biệt giữa bệnh đậu mùa khỉ và thủy đậu.

1. Khác nhau về loại virus gây bệnh

Hai căn bệnh này đều do các virus khác nhau gây ra. Thủy đậu do virus Varicella Zoster (VZV) gây ra và không cùng họ với virus gây bệnh đậu mùa khỉ. Nó là một thành viên của gia đình Herpesviruses.

Trong khi đó, virus đậu mùa khỉ thuộc chi Orthopoxvirus trong họ Poxviridae, không liên quan đến VZV. Bệnh đậu mùa khỉ là ‘anh em họ’ của bệnh đậu mùa.

Người ta đã xác nhận rằng phát ban do hai loại virus này biểu hiện khác nhau trên da.

2. Khác biệt ở tổn thương da

Mặc dù cả hai bệnh đều gây phát ban với các mụn nước nhỏ, nhưng có sự khác biệt về loại phát ban và sự phân bố của chúng trên da.

Thủy đậu chỉ ảnh hưởng đến một phần cơ thể nhưng đậu mùa khỉ có thể ảnh hưởng đến toàn bộ.

Bệnh đậu mùa khỉ cũng có các tổn thương đồng bộ, tất cả các tổn thương thường trông giống nhau ở bất kỳ giai đoạn nào của bệnh.

Các tổn thương da do virus đậu mùa khỉ gây ra thường có các hạch bạch huyết sưng lên có màu trắng trong khi thủy đậu không gây sưng và thường có màu đỏ.

3. Sự lây truyền của bệnh

Bệnh đậu mùa khỉ:

  • Virus đậu mùa khỉ có thể lây lan từ động vật sang người qua vết cắn hoặc vết xước của động vật bị nhiễm bệnh, khi tiếp xúc với động vật hoang dã, hoặc qua việc sử dụng các sản phẩm làm từ động vật bị nhiễm bệnh.

  • Virus đậu mùa khỉ cũng được truyền từ mẹ sang thai nhi.

  • Virus có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với dịch cơ thể hoặc vết loét trên người bị nhiễm bệnh hoặc với các vật liệu đã chạm vào dịch cơ thể hoặc vết loét, chẳng hạn như quần áo hoặc khăn trải giường.

Bệnh thủy đậu:

  • Bệnh thủy đậu dễ ​​lây lan từ những người bị bệnh thủy đậu sang những người khác chưa từng mắc bệnh hoặc chưa từng được tiêm phòng.

  • Có tới 90% những người không được miễn dịch nếu gần gũi với người bị thủy đậu thì cũng sẽ bị lây bệnh.

  • Virus lây lan chủ yếu qua tiếp xúc gần gũi với người bị bệnh thủy đậu.

  • Một người đã từng bị thủy đậu hoặc được chủng ngừa hiếm khi bị tái nhiễm. Nếu bị nhiễm lại, các triệu chứng của họ cũng ít nghiêm trọng hơn.

4. Khác biệt ở các triệu chứng khác

Bệnh đậu mùa khỉ và bệnh thủy đậu còn được phân biệt thông qua các triệu chứng sau:

  • Sốt: Phát ban ở bệnh đậu mùa khỉ xuất hiện từ 1 - 5 ngày sau khi sốt trong khi ở bệnh thủy đậu xuất hiện từ 1 - 2 ngày sau khi sốt.

  • Thời kỳ ủ bệnh: Thời kỳ ủ bệnh của bệnh đậu mùa khỉ là từ 5 - 21 ngày trong khi bệnh thủy đậu kéo dài từ 4 - 7 ngày./.

5. Những cách phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ

Để tránh khỏi những biến chứng nguy hiểm của bệnh đậu mùa khỉ, bất cứ ai cũng không nên chủ quan về căn bệnh này, đặc biệt là những đối tượng có hệ miễn dịch kém, người già, trẻ em. Dưới đây là những cách phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ

  • Trong trường hợp bạn có những biểu hiện nghi ngờ mắc bệnh, cần cách ly để phòng ngừa lây nhiễm bệnh cho cộng đồng và liên hệ với nhân viên y tế để được tư vấn chi tiết. 

  • Không tiếp xúc với những trường hợp mắc bệnh. Trong trường hợp bắt buộc phải tiếp xúc với người bệnh, cần đảm bảo phòng hộ hiệu quả, nhất là những trường hợp phải tiếp xúc để chăm sóc bệnh nhân. 

  • Cần đeo khẩu trang khi tiếp xúc với những trường hợp xuất hiện các triệu chứng của bệnh. 

  • Virus đậu mùa khỉ có thể bám trên các loại bề mặt và đồ dùng, vì thế nên thường xuyên vệ sinh sạch sẽ bề mặt, vật dụng trong gia đình để hạn chế nguy cơ virus tồn tại và lây nhiễm bệnh. Đặc biệt, không nên dùng chung đồ với người khác để phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ và nhiều loại bệnh khác.  

  • Khi quan hệ tình dục nên sử dụng bao cao su, nên chung thủy một vợ một chồng. 

  • Không nên tiếp xúc với những loại động vật đang có nguy cơ nhiễm virus đậu mùa khỉ, chẳng hạn như động vật bị chết, động vật đang bị bệnh, có tiền sử nhiễm bệnh, đặc biệt là các loài khỉ, chó đồng và một số loại động vật gặm nhấm.

  • Cần thực hiện tốt quy trình rửa tay bằng xà phòng, cồn, chất khử trùng,… Nên rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và sau khi tiếp xúc với những trường hợp nhiễm bệnh, nghi ngờ nhiễm bệnh, các loại động vật,… Thói quen vệ sinh tay thường xuyên có thể giúp bạn phòng tránh được rất nhiều loại bệnh truyền nhiễm. 

  • Lưu ý, chỉ nên ăn thịt động vật rõ nguồn gốc và đã được nấu chín. Không nên ăn những loại thịt tái sống để phòng ngừa nguy cơ bị bệnh. 

Trên đây là một số cách phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ đơn giản nhưng có thể mang lại hiệu quả rất cao. Tuy rằng, Việt Nam chưa ghi nhận ca mắc đậu mùa khỉ, nhưng với những diễn biến phức tạp tại các quốc gia Châu Phi và nhiều quốc gia khác trên thế giới, chúng ta không nên chủ quan mà cần tăng cường công tác phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này. 

Tham khảo: vov.vn