Một số điều cần biết cho bệnh nhân khi khám siêu âm

Siêu âm là kỹ thuật thăm khám không xâm lấn, không gây đau và là phương pháp tiện dụng, rẻ tiền nhưng có giá trị chẩn đoán cao; cho đến nay về cơ bản vẫn chưa thấy những tác dụng có hại của siêu âm trên con người. Vì vậy nó có thể được thực hiện lặp đi lặp lại nhiều lần để chẩn đoán, theo dõi và kết hợp làm các thủ thuật điều trị bệnh.

Do các tính ưu việt đó nên siêu âm đã được sử dụng rộng rãi như một xét nghiệm thường qui để tầm soát ung thư và khảo sát nhiều bệnh lý ở ổ bụng: gan, thận, tụy, lách, bàng quang, tiền liệt tuyến, tử cung, phần phụ, một số bệnh lý đường tiêu hóa: viêm ruột thừa, các khối u lớn của ruột, đánh giá dịch ổ bụng và khoang màng phổi…. Siêu âm là phương pháp thăm khám có vai trò quyết định quan trọng trong chẩn đoán các bệnh lý tim van tim, mạch máu… tầm soát các khối u tuyến giáp, tuyến vú và khảo sát các vùng mặt cổ, mắt, phần mềm, cơ khớp,..., đặc biệt là phương pháp hữu hiệu để chẩn đoán và theo dõi ở những phụ nữ mang thai và thai nhi.

Tuy nhiên, thực ra không phải siêu âm chẩn đoán được tất cả các bệnh như nhiều người nghĩ. Sóng siêu âm bị cản trở bởi hơi hoặc không khí, do đó siêu âm không phải là phương tiện chẩn đoán hình ảnh lý tưởng cho các bệnh lý phổi và ruột cũng như các cơ quan bị phổi và ruột che khuất. Vì vậy siêu âm khảo sát khí quản, thực quản, động mạch chủ ngực, dạ dày, ruột non, và ruột già rất bị hạn chế… Trong nhiều trường hợp khí ở ruột non có thể ngăn cản không quan sát được những cấu trúc nằm sâu hơn như tụy và động mạch chủ. Những bệnh nhân béo phì cũng khó siêu âm hơn do các mô mỡ làm sóng âm yếu đi khi nó xuyên sâu hơn vào cơ thể. Sóng âm cũng khó xuyên thấu được xương, do đó chỉ có thể nhìn thấy được mặt ngoài của các cấu trúc xương mà không nhìn được những gì nằm bên trong.

Thông thường khám siêu âm có thể được thực hiện ngay mà không cần chuẩn bị như siêu âm tim, mạch máu, tuyến giáp, vùng mặt cổ, mắt, tuyến vú, phần mềm cơ khớp… Tuy nhiên, trong một số trường hợp nếu không chuẩn bị trước khiến cho việc thăm khám kéo dài hoặc phải lặp lại nhiều lần tạo cảm giác không thoải mái cho cả người thầy thuốc và bệnh nhân, để có kết quả tốt và tạo thuận lợi cho việc thăm khám siêu âm bệnh nhân cần lưu ý một số trường hợp sau:
 

  • Siêu âm khảo sát túi mật : nên nhịn ăn > 6 giờ trước khi khám siêu âm vì khi ăn, túi mật sẽ co nhỏ, gây khó thăm khám; nên có thể bỏ sót các tổn thương nhỏ.
  • Siêu âm khảo sát vùng tiểu khung: khảo sát niệu quản, ang quang, tuyến tiền liệt, tử cung, buồng trứng và thai dưới 3 tháng cần nhịn tiểu đến khi căng bàng quang (cảm giác rất buồn tiểu).
  • Siêu âm khảo sát dạ dày, tụy: bệnh nhân cần uống nước trước khi khám.
  • Siêu âm đầu dò âm đạo (chỉ thực hiện ở phụ nữ đã có quan hệ tình dục): bệnh nhân phải đi tiểu hết để bàng quang không còn nước tiểu trước khi siêu âm.
  • Siêu âm bụng tổng quát nên ăn nhẹ (bữa ăn cuối trước khi thăm khám, nên ăn các thức ăn dễ tiêu), tránh thức ăn nhiều dầu mỡ và thức ăn dễ sinh hơi gây đầy bụng, vì quá nhiều hơi sẽ làm hạn chế thăm khám bằng siêu âm.
  • Nên mặc đồ thoải mái, quần áo lỏng khi khám. Giữ im lặng trong quá trình chờ thăm khám, để bác sỹ có thể tập trung thăm khám tốt hơn.

Tham khảo: benhvien108.vn